Voordelig stoken

Aardgas

Om te verwarmen gebruiken we in Nederland vooral aardgas.
Aardgas hebben we in onze eigen bodem zitten.

Op de kaart hiernaast zie je waar we aardgas boren.
Onder welke provincie zit erg veel gas? Groningen.

De meeste kachels in huizen in Nederland werken op dit aardgas.
We noemen het gas-kachels.
Maar ook de centrale verwarming hieronder werkt op gas.

Centrale Verwarming
De ketel (gaskachel) verwarmt buizen waarin (1) gas / water / lucht zit.
Het warme water stroomt naar de radiator.

gasbrander

Gasbrander

Bij proeven verwarmen we stoffen met een gas-brander.

Kleur de hoofdkraan groen.
Kleur de gasregelknop rood.
Kleur de luchtring blauw.

hoofdkraan

kranen dichtdraaien

Het aansteken van de gasbrander

Vóórdat je de gasbrander aansteekt, staat alles dicht.
Hieronder zie je hoe je dat moet controleren.

De HOOFDKRAAN staat dicht als ze dwars op de buis staat.

De GAS-REGELKNOP draai je rechtsom dicht.

De LUCHTRING is dicht als de schijf omhoog staat.

Aansteken

Steek de gasbrander in deze volgorde aan:
1. Zorg ervoor dat eerst alles dicht staat.
2. Draai nu de hoofdkraan open.
3. Steek een lucifer aan en houd die boven de gasbrander
4. Open de gasregel-knop.
Als het goed is krijg je nu een vlam.
De kleur van de vlam is (2) blauw / geel.
5. Open nu ook de luchtring.
De vlam wordt nu (3) blauw / geel.

Het uitdoen van de brander

Om de gasbrander uit te doen werk je precies omgekeerd:
1. Doe eerst de luchtring dicht.
2. Doe dan de gas-regelknop dicht.
3. Sluit tenslotte de hoofdkraan weer af.
De brander is nu weer uit.

Onthoud voor als er iets misgaat:
Om de brander snel uit te doen, draai je direct de hoofdkraan dicht!

voordelig branden

PROEF: VOORDELIG BRANDEN

Nodig:

1 gasbrander + driepoot
1 doosje lucifers
2 bekers
1 horloge
pannelappen
gaasje

In deze proef kijk je of de gele of blauwe vlam beter is.
Daarvoor moet je heel precies te werk gaan.
Doe precies 100 milliliter koud kraanwater in een beker.
Steek de gasbrander weer aan.
Zorg dat de gasregel-knop helemaal openstaat.
Laat de gasbrander nu expres geel branden.
Voor een gele vlam moet de luchtring (4) open / dicht zijn.
Neem met een horloge de tijd op.
Zet het water op een driepoot met gaasje boven de brander.
Meet op hoelang het duurt voor het water kookt.
Echt koken doet water pas als het heel erg borrelt en dampt.
Hoelang duurt het tot het water kookt? minuten.
Gebruik pannenlappen om de beker van de driepoot te halen.

Doe in de tweede beker weer precies 100 ml koud water.
Nu meet je de gasbrander blauw laten branden.
Dus met de luchtring (5) open / dicht.
Voer de kook-proef verder weer op precies dezelfde manier uit.
Het water kookt nu na minuten.
Bij de (6) gele / blauwe vlam kookt het water het snelst.
De (7) gele / blauwe vlam is dus het heetst.
Een (8) gele / blauwe vlam geeft meer warmte voor je geld.

Roet

Als thuis de kachel of ketel geel brandt, stook je onvoordelig!
Zo'n gele vlam heeft nóg een nadeel:
Kijk maar eens aan de onderkanten van de beide bekers.
Wat zie je? De beker met de gele vlam is zwarter geworden.

huis isolatie

Isoleren

Hiernaast zie je hoe een huis afkoelt.
Bij de dikste pijl gaat de meeste warmte weg.
Als je voordelig wilt stoken zal je ook het huis moeten isoleren.
Het helpt vooral als je de (9) ramen / dak / vloeren / muren isoleert.

	Vragen
1.	In de provincie Groningen zit veel aardgas in de grond.
2.	Met de luchtring (10) open / dicht is de vlam geel.
3.	Noem 2 nadelen van een gele vlam: Het stookt onvoordelig en je krijgt roet.
	Extra stof
4. schoorsteenveger	Wat haalt een schoorsteenveger uit de schoorsteen weg? Roet. Gas geeft een schonere vlam dan hout. De meeste roet komt dus uit een (11) gasketel / open haard.
5.	Als er niet genoeg lucht bij de vlam komt kan er kolendamp ontstaan. Kolendamp is wèl heel giftig, maar je het niet zien of ruiken. Hoe kan je aan een brandende kachel toch zien dat er kolendamp uitkomt? Aan de gele vlam.

ANTWOORDEN

(1) water
(2) geel
(3) blauw
(4) dicht
(5) open
(6) blauwe
(7) blauwe
(8) blauwe
(9) muren
(10) dicht
(11) open haard