K | E | N | D | E | N | A | T | U | U | R | © | Wim de Groot & Bart Bruyns |
AdemenLuchtLucht bestaat uit verschillende gassen.Enkele gassen zijn zuurstof, koolzuur en stikstof. Je kunt deze gassen niet zien of ruiken. Daarom hebben we in de scheikunde hulpmiddelen. In de proef hieronder ga je koolzuur zichtbaar maken. | |||
fles blauwe vloeistof Opstelling om koolzuurgas aan te tonen |
PROEF: KOOLZUURGAS AANTONEN
Uit die lucht haalt ons lichaam het gas zuurstof. Een ander gas ademen we juist uit: koolzuur. Koolzuur kunnen we zichtbaar maken met blauwe vloeistof. Als er koolzuur in de buurt is kleurt die vloeistof geel. Koolzuur maakt de blauwe vloeistof geel! Vul beide flessen met 200 ml blauwe vloeistof zoals op de tekening. Doe er op de juiste manier de kurken met slangen op, zoals hier. Zet het uiteinde van de middelste slang aan je mond. Probeer even zachtjes of je lucht kunt opzuigen. Als het goed is gaan er bij inademing belletjes door fles 1. Zo niet, dan moet je iets aan de proef verbeteren. Adem nu rustig en langzaam in in uit door de slang. De belletjes uit fles 1 komen uit de buitenlucht. Als je uitademt gaan er belletjes door fles 2. Deze gas-belletjes komen uit je longen. Blijf rustig doorademen tot één van de flessen geel wordt. Welke fles wordt geel? Fles 2. Dit is de fles waar adem doorheen gaat. Koolzuur adem je dus uit. | ||
Zuurstof en koolzuurLucht bestaat uit een mengsel van verschillende gassen.Als we inademen krijgen we verse lucht in onze longen. Uit die lucht haalt ons lichaam het gas zuurstof. Zuurstof heb je nodig om te kunnen leven. Als we uitademen werken we oude lucht met afvalstoffen juist weer het lichaam uit. Een van die afvalstoffen is koolzuur. We hebben in de vorige proef koolzuur aangetoond met een blauwe vloeistof. Koolzuur is voor ons dus wel een afvalstof. | |||
30 kniebuigingen |
PROEF: ADEMHALEN
Haal dan diep adem en houdt die zolang mogelijk in. Hoelang kun je je adem inhouden? seconden. Je lichaam kan dus heel kort zonder zuurstof. Ga zitten en haal rustig adem. Hoeveel keer in één minuut haal je adem? Ga nu staan en maak 30 diepe knie-buigingen. Tel meteen daarna weer je ademhaling. Nu is het ademhalingen per minuut. Als je beweegt ga je dus sneller ademhalen. Je krijgt dan meer zuurstof binnen. Het gemiddelde voor tieners is 18 ademhalingen per minuut. Na de oefening wordt dat twee keer zo snel, dus ongeveer 36. Adem jij na de knie-buigingen meer dan 40 keer per minuut? Dat betekent dat je conditie niet zo goed is! | ||
longinhoud meten |
PROEF: LONG-INHOUD
Als je veel aan sport doet adem je vaak diep in en uit. Je krijgt dan een grotere long-inhoud. Maak de proef zoals in de tekening hiernaast. De leerling hiernaast heeft 3,5 liter lucht uitgeblazen. Onderzoek hoeveel lucht jij kan uitblazen. Het gaat niet om hoe hard je uitblaast, maar wel om hoevéél. Haal dus vóórdat je de slang aan je mond zet eerst diep adem. Hoeveel liter lucht kan jij uitblazen? | ||
de werking van een long nadoen |
PROEF: EEN NAMAAK-LONG
Doe de kurk met ballon erin zoals op de tekening. Als je de fles omhoog tilt, wordt de ballon groter. De ballon "ademt" dus lucht in. Als je de fles laat zakken, wordt de ballon kleiner. Voel aan de opening van de ballon als de fles zakt. De lucht wordt door de ballon uitgeademd. | ||
longen zwellen en krimpen net als balonnen |
Borst-ademhaling en buik-ademhalingHiernaast zie je dat onze longen eigenlijk ook 2 ballonnen zijn.De longen zuigen zich vol als de borst groter wordt. Je kunt op 2 manieren ademhalen: met je borst of met je buik. Bij borst-ademhaling voel je je ribben op en neer gaan. Bij buik-ademhaling voel je je buik op en neer gaan. Let een tijdje op je eigen ademhaling. Adem jij vooral met je borst of juist meer vanuit je buik? |