?
pictures/kdn-stekelbaars-ico.png



Stekelbaars

Twee soorten

Stekelbaarzen komen in al onze sloten en vijvers voor.
Je kan ze met een schepnet vangen.
Je kan ze ook makkelijk in gevangenschap houden in een koudwaterbak.
In Nederland kennen we vooral twee soorten stekelbaarzen.
Hieronder zie je die in een tabel naast elkaar:
De drie-doornige stekelbaars en de tien-doornige stekelbaars.
Welke soort je hebt zie je aan de stekels op de rug.
Schrijf bij de stekelbaarzen hieronder de juiste naam.
driedoornige stekelbaars

Driedoornige stekelbaars
tiendoornige stekelbaars

Tiendoornige stekelbaars

De drie-doornige stekelbaars

Hier staat een stekelbaars even groot getekend als in het echt. Schrijf de volgende namer bij de juiste pijlen: Stekels, kieuwdeksel, bek, rugvin, borstvin, staartvin.
rugvin


stekels
borstvin

bek
driedoornige stekelbaars
kieuwdeksel
staartvin
Dit is een (1) driedoornige / tiendoornige stekelbaars.
zijlijn

Zij-lijn

Welk zintuig valt het meeste op? (2) oog / oor / neus / tong / tast.
Vissen hebben nog een zesde zintuig, dat wij niet hebben.
Dit loopt als streep van kop naar staart en heet de zij-lijn.
Met de zijlijn kunnen vissen trillingen in het water voelen.
Vissen voelen daarmee andere vissen aankomen.
stekelbaars paartje

Mannetje en vrouwtje

Mannetje en vrouwtje van de stekelbaars verschillen van kleur.
Kleur het mannetje met een rode buik en een groene rug.
Kleur het vrouwje met een witte buik en een bruine rug.

Territorium

Ieder mannetje heeft een eigen gebied.
Dat gebied verdedigt hij tegen indringers.
En in dat gebied bouwt hij in het voorjaar een nest.
Zo'n eigen gebied noemen we een territorium.
Hieronder zie je een koudwaterbak met drie mannetjes.
Verdeel met rode lijnen de bak in drie territoria.
stekelbaars in aquarium


Als vis 1 in gebied van vis 2 komt wordt hij aangevallen.
Wat gebeurt er als vis 2 in het territorium van vis 3 komt?
Dan wordt hij aangevallen.
Mannetjes mogen dus niet in andermans territorium komen.
nepvis in territorium

Kleuren maken de man

Hiernaast wordt een rood ding in een bak gehouden.
Kleur de nep-vis rood
Waarom valt de stekelbaars de nep-vis aan?
Hij denkt dat het een ander mannetje is.
nepvis in territorium

Hiernaast wordt een groene nep-vis in diezelfde bak gehouden.
Kleur de nep-vis groen
De stekelbaars valt nu niet aan.
Stekelbaarzen herkennen andere mannetjes aan hun rode buik!

Als je een wit ding in de bak doet, gebeurt er iets anders.
Het mannetje gaat nu heen en weer zwemmen voor het ding.
Hij denkt een vrouwtje te zien en probeert haar te versieren.
Bij dieren noemen we dat "baltsen".
Hier zie je hoe dat gaat.
baltsende stekelbaars

Broedzorg

Het vrouwje legt opgeveer 100 eitjes in het nest.
Als de eitjes gelegd zijn wordt het vrouwje weggejaagd.
Het mannetje zorgt verder voor de eitjes.
Ook als de eitjes uitgekomen zijn blijft hij de jongen bewaken.
Jongen die wegzwemmen hapt hij op en spuugt hij terug.
Als ouders de jongen verzorgen, noemen we dat broedzorg.

Vragen

1.
Waar leven stekelbaarzen in het wild? In sloten en vijvers.
2.
Waar kun je de drie-doornige steelbaars aan herkennen?
Aan de drie stekels op zijn rug.
3.
Het eigen gebied wat een dier voor zichzelf verdedigt heet een territorium.
4.
Hoe herkennen stekelbaarzen anders mannetjes? Aan de rode kleur

Extra stof

5.




kabeljauw
kabeljauw
De stekelbaars besteed veel zorg aan zijn jongen.
Hieronder staat dit vergeleken met de broedzorg van de kabeljauw.
Vul de tabel voor de stekelbaars in.
STEKELBAARS KABELJAUW
Aantal eieren? ongeveer 100 6.000.000
(6 miljoen!)
Waar worden de eitjes bevrucht? in het nest Midden in de zee
Wel of géén broedzorg? wel Géén
De kabeljauw heeft géén broedzorg.
Eitjes en zaad worden midden op zee gelegd.
Een heleboel eitjes zullen daardoor nooit bevrucht worden.
Onbevruchte eitjes kunnen niet uitkomen.
En de eitjes en jongen worden niet verdedigd.
Toch komen er elk jaar wel weer voldoende jonge kabeljauwen.
Hoe kan dat?
Omdat ze zo enorm veel eitjes leggen overleven er altijd wel een paar.

 




ANTWOORDEN


(1) driedoornige
(2) oog