?
pictures/kdn-filteren-ico.png



uitvergroot voorbeeld van filter
uitvergroot voorbeeld van filter

Filteren

Mengsels en zuivere stoffen

Veel stoffen zijn eigenlijk mengsels van anders stoffen.
In de scheikunde halen we vaak zulke stoffen uit elkaar.
Je krijgt dan zuivere stoffen.
Eén manier om stoffen te zuiveren is met een filter.

Het filter-papier

Een filterpapier is een papier met heel kleine gaatjes.
Hiernaast zie je een stuk filter-papier in het groot getekend.
Welke deeltjes kunnen door het filter? Deeltjes (1) A / B / C.
Je kan een filter vergelijken met een kleine thee-zeef.
Als je thee door een zeef schenkt, blijven de blaadjes achter.
Bij koffie gaat het net zo, maar dan met echt filter-papier.
Wat je wil drinken gaat door het filter.
De koffie-korrels blijven in het filter achter.
filterpapier vouwen in 3 stappen
filterpapier vouwen in 3 stappen

PROEF: HET FILTER

Nodig: 1 rek met 4 buizen
3 filter-papieren
1 pot zwarte inkt
1 pot blauwe inkt
1 maalbeker
1 tablet norit
1 trechter
Maak van filter-papier een ''puntzakje'' zoals op de tekening.
De pijlen geven aan in welke richting je moet dubbel-vouwen.
Na twee keer vouwen heb je een driehoek van 4 vellen dik.
Steek je vinger tussen vel 1 en 2 en vouw het open.
Je hebt nu een puntzak.
buis met trechter met filterpapier
buis met trechter met filterpapier
Zet het filter in de trechter.
Zet de trechter op een buis in het rek neer.
Giet voorzichtig zwarte inkt uit het flesje in de trechter.
Zorg dat de filter niet overstroomt.
Wat voor kleur krijgt het water in de buis? kleurloos (helder).
Wat zie je in het filter? zwarte kleurstof.
Zwarte kleur kun (2) wel / niet uit water halen met een filter.

Maak een nieuw filter.
Zet dit op een schone buis in het rek neer.
Giet hier voorzichtig de blauwe inkt op.
Wat voor kleur water komt er in de buis? blauw.
Wat zie je in het filter? Niets.
Blauwe kleur kun je (3) wel / niet uit water halen met een filter.
fijnmalen in maalbeker
fijnmalen in maalbeker
Maal 1 tablet norit fijn in een maalbeker.
Doe hier de blauwe inkt bij die nog in je tweede buis zit.
Maak een nieuw filter en zet dat op een schone buis.
Giet de norit voorzichtig door het nieuwe filter.
Wat voor kleur water komt er in de buis? kleurloos (helder).
Wat zie je in het filter? Norit.
Waar is de blauwe kleurstof gebleven? In de norit.

Hoe werkt norit?

In de proeven zag je dat blauwe inkt wèl door het filter kan.
Maar als je er norit bij doet blijft de inkt met de norit achter.
Hieronder zie je in het groot hoe dat kan: uitvergroot voorbeeld hoe norit werkt

Drinkwater

Water uit de sloot kun je beter niet drinken.
Er zit allemaal vuil en ziekte-kiemen in.
Daarom moet het water gezuiverd worden.
Per dag wordt in Nederland 1,5 miljard liter water gezuiverd.
Dat is elke dag 1000 liter per Nederlander!
Hoeveel water drink jij ongeveer per dag? Eén of twee liter.
Hier zie je waar we de rest van ons drinkwater voor gebruiken:
drinkwater verbruik
Het meeste water wordt gebruikt in industrie.
In huis is het meeste water voor wassen en WC.
waterwinning
waterwinning

Waterwin-gebieden

Per dag zuiveren we in Nederland miljarden liters water.
Zoveel water wordt niet met filter-papier gezuiverd.
We persen veel water door hele grote filters.
Aan de kust gebruiken we ook de duinen als filter.
Het vuil past niet tussen de zandkorrels in de duinen door, en blijft achter.
Het zand werkt dus als filter.
Gebieden waar dit gebeurt noemen we waterwin-gebieden.

Vragen

1.
Bij filteren haal je deeltjes uit elkaar door verschil in
(4) grootte / gewicht / kookpunt / snelheid.
2.
Uit zwarte inkt kan je (5) wel / geen zuiver water filteren.
Uit blauwe inkt kan je (6) wel / geen zuiver water filteren.
Hoe kun je blauwe kleurstof toch uit de inkt krijgen? met norit
3.
Een Nederlander gebruikt per dag ongeveer 1000 liter water.
Drinkwater wordt gebruikt voor vooral industrie,
dan wassen , en ten derde voor de WC .

Extra stof

4.
werking van norit uitvergroot getekend
werking van norit uitvergroot getekend
Norit is een medicijn tegen allerlei vergiftigingen.
Je darmwand werkt als een soort filter, maar gif kan daar wel doorheen!
Gif kan door je darmwand heen in je bloed komen. Norit plakt de giftige stoffen aan zich vast.
De norit past niet door het filter van je darm-wand heen.
Dus kunnen die giftige stoffen er nu ook niet doorheen.
Je poept het gif samen met de norit weer uit.
Je kan dit in het echt niet zien, maar als je de moleculen als bolletjes tekent
en de darmwand als een wand met kleine gaatjes,
dan zou je het er ongeveer zo kunnen tekenen als hiernaast.

Vul de namen gif, darmwand, en norit op de juiste plek in.
Bij letter A is het (7) norit / gif / darmwand,
B is het (8) norit / gif / darmwand
en C is de (9) norit / gif / darmwand.

 




ANTWOORDEN


(1) B
(2) wel
(3) niet
(4) grootte
(5) wel
(6) geen
(7) norit
(8) gif
(9) darmwand